DE BANGE NEDERLANDER
Herman Vuysje vraagt zich in NRC DEWEEK van maandag 11 mei 2015 af waarom de Nederlander wegkijkt als een conducteur in de trein wordt aangevallen. Dat is vreemd want hij geeft zelf het antwoord in de verklaring van Gerard Spong. Die verdedigt het wegkijken met een magistraal pleidooi: “Daar zijn instanties voor”. Zo zit dat dus in elkaar. Voor elk ongemak is een loket, een instantie. Persoonlijk initiatief, verantwoordelijkheidsgevoel wordt zo al snel een vergrijp. Vroeger hadden brutalen de halve wereld. Door die instanties veel meer. Het is een vreemde paradox. Dit is geen tautologie of pleonasme. Onze democratie waarborgt de vrijheid door haar aan te tasten. Alles omwille van de vrijheid. Het lijkt op die andere vrijheid die is ontaard in het communisme. Alles kan ook verklaard worden. De Nederlandse blauwhelmen in Srebrenica hadden het niet gedaan. Het was de politiek, de verkeerde opdracht, de te lichte bewapening. Kortom, ze hoefden daarginds alleen maar het verkeer te regelen.
Is er iets anders te verwachten? Ik vrees van niet. Als de mensen opgevoed worden in het geloof van Gerard Spong zal de verruwing steeds meer om zich heen grijpen. Ik heb er zelf ook geen oplossing voor. Herman Vuysje ook niet. Sterker nog, zonder in een precaire situatie te verkeren krijg ik al angstvisioenen voor het geval dat zoiets wel gebeurd. Zal ikzelf ook wegkijken? Alhoewel ik me blijf voorhouden me met doodsverachting in de strijd te gooien is de kans zeer wel aanwezig. Lafheid bestaat niet meer. Het is een grondrecht geworden.
