NELSON MANDELA
Gisteren zag ik op teevee de film Nelson Mandela. Een prachtfilm. Vele gedachten kwamen in me op. Een grote geest, Nelson Mandela, die weerstand wist te bieden tegen de haat, tegen de wraak, oog om oog tand om tand. Hij had een ander beeld voor ogen, een vreedzaam welvarend land. Of zijn droom is uitgekomen blijft de vraag, maar zeker is dat hij veel bloedvergieten heeft voorkomen.
Hij verstootte zijn vrouw, Winnie Mandela, omdat die juist opriep tot wraak voor de vernederingen die zij had moeten ondergaan. Toch zullen ook andere gevoelens een rol gespeeld hebben. Haar gedrag als de vrouw van bleek uiteindelijk verre van onberispelijk te zijn geweest.
Het begin van de film vond ik eigenlijk het mooist. Nelson Mandela moest als advocaat de zwarte dienstbode verdedigen die van haar blanke mevrouw gestolen zou hebben. In plaats van luid verkondigend een betoog op de zetten over klassejustitie, simpelweg vernederde hij die blanke mevrouw De Kock door haar zoetsappig te vragen of die smerige onderbroek van zijn cliënte soms van haar was. Daar was geen kruid tegen gewassen. Mevrouw De Kock had geen weerwoord en nadat de moeilijk kijkende blanke rechter haar geen hulp kon bieden werd het haar te veel en verliet zij de zaal.
Afgezien van de gewelddadige opstand met de aanslagen tekent dit de man. Hij liet zien wat de waarde is van de wet. Er zijn niet velen die dit kunnen. Mandela had op te boksen tegen het vooroordeel dat nikkers kaffers zijn. Hij heeft het roer om kunnen gooien door zijn aanpak, die uiteindelijk wereldwijd, maar ook binnenslands bij de weldenkende blankies respect afdwong. President De Klerk zag het onhoudbare in van het vechten tegen die behendige zich niet provoceren latende dispuutheld.
Toch komt ook de blanke president van het gerechtshof in beeld, die Mandela en de andere kopstukken van het ANC niet tot de doodstraf veroordeelde. Dat was onder de omstandigheden van toen een moedige stap. Hij moet geweten hebben dat het hem niet in dank zou worden afgenomen. Hij ging in tegen het verkrampte, zette de deur op een kier die uiteindelijk zou openbarsten.
