Celeste Lupus

Het Hof heeft uitspraak gedaan in de zaak tegen Wilders wegens zijn uitlating ‘Minder Marokkanen’. Het Hof acht bewezen dat Wilders bij zijn toespraak op 19 maart 2014 de Marokkaanse bevolkingsgroep heeft beledigd door zich bij zijn oproep ‘Minder Marokkanen’ bewust niet te beperken tot ‘criminele Marokkanen’. Een straf werd niet opgelegd omdat dat gelet op de strekking van het strafrecht niet zinvol zou zijn. De vorderingen van zich aangedaan voelende Marokkanen of sympathisanten werden verworpen of niet ontvankelijk verklaard.

Op onze Iphone hoorden we het arrest uitspreken door een zichtbaar aangedane president, die zich herhaaldelijk moest verbeteren. Begrijpelijk gelet op het belang van de kwestie. De uitspraak aanhorende was er respect voor de zeer goed gedocumenteerde uitspraak en kon men daarin meegaan.

Toch wringt hier iets. De D’66 voorman Pechtold had het bijvoorbeeld ooit over ‘Is er een Rus die men kan vertrouwen?’ of woorden van gelijke strekking. Het Hof meende evenwel dat er geen vergelijkbare gevallen waren en wees daarom het beroep op het gelijkheidsbeginsel of het verbod van discriminatie af. Dat moge het hof zo vinden maar het feit blijft dat Pechtold ons wilde laten geloven dat er geen betrouwbare Russen bestaan terwijl die er wel degelijk zijn.

De willekeur ligt dan bij het openbaar ministerie. Het is ook geen moeilijke gedachtesprong te veronderstellen dat de doorgaans veel op de politieke partij D’ 66 stemmende leden van de staande en zittende magistratuur Wilders maar een ordinaire schreeuwlelijk vinden. Persoonlijke opvattingen mogen bij de strafbaarheidsbeoordeling natuurlijk geen rol spelen, maar in dit schemergebied is alles mogelijk.

Wat te denken van de beweging ‘Kick out Zwarte Piet’? Is dat geen haat zaaien? Het moet toch een kleine moeite zijn om historisch aan te tonen dat de grond voor deze beweging niet klopt, omdat het verschijnsel Zwarte Piet niets met racisme te maken heeft. Maar het zet wel aan tot haat tegen onschuldige kinderen en ouders die volledig te goeder trouw zijn, op wie niets aan te merken valt. Behalve dan in de ogen van een minderheidsgroep die wellicht gepest wordt. Dat biedt echter geen rechtvaardiging tot haat zaaien. Toch wordt het niet aangepakt.

Opvallend in dit verband was ook in de uitspraak tegen Wilders de verwerping door het Hof van de klachten van Marokkaanse  sympathisanten die zich persoonlijk aangesproken voelden. Daar zal bij het Hof toch het gevoel geheerst hebben dat je in onze samenleving best wat eelt op je ziel mag hebben, in plaats van dat mysterieuze oosterse eergevoel dat een ander je gezicht niet mag laten verliezen, bij gebreke waarvan het geoorloofd is moord en doodslag te zaaien.

Terugkomende op Wilders lijkt het op het eerste gezicht begrijpelijk dat deze zijn pijlen richt op een bevolkingsgroep die op grond van de statistieken meer dan evenredige criminaliteit veroorzaakt. Het zwakke in zijn verhaal is echter dat die ongewenste immigrantenstroom het gevolg is van het misbruik van ons sociale stelsel. Wilders zou een geloofwaardiger verhaal hebben als hij daar op zou wijzen, in plaats van dat misplaatste gebruik van ons sociale stelsel te willen reserveren voor de autochtone bevolking.

Thierry Baudet werpt zich op als de nieuwe messias. Voor hen die geen verantwoordelijkheid willen nemen voor wat er aan de hand is. Wat de wetenschap over het klimaat zegt is onzin. De rechter moet zich niet met de politiek bemoeien. Een messias heeft het in zich. Hij voelt, hij proeft en hij verkondigt. Zijn woorden verlossen je van het kwade, die akelige woorden van de overheid nu deze niet langer kan zwijgen.

Langzaam maar zeker drong het besef door dat onze economische heilstaat een alles verslindend monster is, gelijk Leviathan. Schoorvoetend moesten er verdragen gesloten worden die de rechter nu eenmaal moet toepassen omdat het zijn werk is.

Een burgeropstand dreigt en Thierry Baudet ziet zijn kans. Hij zal bij de volgende verkiezingen met de overwinningspalm gaan strijken. Door juristen op de vingers getikt heeft hij ingezien dat zijn geschreeuw dat de rechter zich niet met de politiek moet bemoeien als deze de overheid de verplichting oplegt de CO2 uitstoot terug te dringen het gevolg is van zijn gebrek aan staatsrechtelijke kennis. Hij zal het verdrag met Parijs opzeggen, wetten uitvaardigen die hoogovens de vrije hand laten.

Over vijftig jaar als half Nederland onder water staat hoort men de verzuchting ‘Dat komt er van als je een alfa aan het roer zet’.

ZWAKBEGAAFD

Een allochtone verkrachter heeft een te lage straf gekregen omdat hij anders zijn verblijfsvergunning kwijt zou raken. Het slachtoffer was een zwakbegaafd meisje die oraal en vaginaal verkracht werd in een tassenwinkel nadat zij op verzoek van de verkoper, de dader mee naar achteren was gegaan. Ik kan het mededogen van de rechtbank voor de dader alleen maar begrijpen gelet op zijn verweer, namelijk dat het vrijwillig was gegaan. In zijn boek Vorverständnis und Methodenwahl heeft de Duitse rechtsgeleerde Josef Esser proberen uit te leggen hoe een rechter tot zijn beslissing komt. Dat er ook altijd onbewuste motieven een rol spelen bij zijn oordeel. Daar moest ik aan denken bij het vernemen over deze zaak.

Toch weet ik niet of het betoog van Esser toegepast kan worden op dit geval. Want ik kan mij niet voorstellen dat de rechter zich niet bewust is geweest van zijn door mij verondersteld, onvermeld gebleven motief. Dat de rechtbank werkelijk het verlies van de verblijfsvergunning doorslaggevend heeft geacht kan ik mij ook niet voorstellen. Dat mag geen rol spelen omdat het niets met de zaak te maken heeft. In abstracto kan een dergelijke gedachtegang ertoe leiden dat er geen straf meer opgelegd wordt. Er is immers altijd wel iets bijkomends te bedenken dat ten nadele van de dader komt. Het lijkt dus een verkeerd motief om een ander onuitgesproken motief te verhullen.

Het lijkt er dus op dat de rechter heeft gemeend het sop en de kool te moeten sparen door wel het schuldig uit te spreken (wat niet kan als het vrijwillig gebeurde), maar het onuitgesproken motief (dat het best eens vrijwillig gebeurd zou kunnen zijn) een rol te laten spelen door een verkeerde, te lage straf op te leggen. De beslissing van de rechter blijft ook dan in een ander opzicht twijfelachtig, namelijk dat daarnaast het misbruik van de toestemming van een zwakbegaafde bestraft had moeten worden.

Ik heb in mijn leven als advocaat vele wonderlijke beslissingen voorbij zien komen. Ook dit is er één van. De vraag blijft, wie is er eigenlijk zwak begaafd?

(UN)GESUNDES VOLKSEMPFINDEN

Het was nagenieten gisteren bij Pauw op de teevee. Iedereen zooh blij! De kinderombudsvrouw had met haar Armeense collega gesproken die haar had verzekerd dat er na hun terugkeer voor de kinderen speciale opvang en zorg geregeld was. Maar dat was gelukkig niet meer nodig. Die Armeense zorg konden ze missen als kiespijn.

De staatssecretaris was onder de druk bezweken. Hij was een niets ontziende kinderbeul geworden. Hij was niet zeker meer van de politie-inzet, iedereen stond klaar om de uitvoering van de wet onmogelijk te maken. Slappe knieën kun je niemand verwijten als je tegenover het vuurpeloton staat. Iedereen zooh blij dat ze hem op de knieën hadden gekregen.

Toch was er een kleine kink in de kabel. Jeroen Pauw zei dat velen vonden dat list en bedrog hadden gezegevierd. Liegen over de nationaliteit, paspoorten wegmaken, tijdrekken, onderduiken, advocaatje had meegeholpen, die advocateneed, wat stelde die nou voor, kinderbescherming in de aanval.

Het was even stil. Toen brak het gehuil opnieuw los. Peter R. de Vries wist, liegen mag, dat deden ze in de Tweede Kamer ook. Neen, dat gezeur over dat handhaven van de wet, dat was gewoon Ungesundes Volksempfinden.

Het bleek een geoliede machine, op de staatssecretaris kwam het af als een lawine, wat er blijft is een ruïne.

Ook zo blij?

Blij, blij, blij, iedereen zo blij. Dank aan ombudsmannen, ombudsvrouwen, politievoormannen, kamerleden, staatssecretaris, meehuilende ouders en andere burgerij voor jullie bijdrage aan Armeense oplichterij. Die moeder is niet in staat voor haar kinderen te zorgen. Hebben jullie het gezien op de teevee, die uitgekookte dame die met haar kinderen belde na het goede nieuws? Ze had het voor elkaar gekregen, meteen in overleg met haar advocaat om naar Nederland te komen. Als ze al onder behandeling zal moeten is dat vanwege die voortdurende slaplach aanvallen. Dank ook aan de immigratierechters die met hun werkachterstanden dit onmogelijke verhaal waar hebben gemaakt. Rechtspreken is mooi, waar je de tijd voor moet nemen, zoveel tijd dat het eigenlijk niet meer hoeft. En als het dan ineens heel snel gaat en het dreigt toch mis te gaan is er altijd nog die heerlijke discretionaire bevoegdheid.

Leuk om anderen met de brokken te laten zitten. Dat zijn die woordvoerders die dit onmogelijke verhaal moeten gaan onderbouwen, dat het zo past in onze rechtsstaat waar je het recht met een goocheltrucje kan laten verdwijnen

En we zijn zo blij, zo blij, dat me neus van voren zit en niet opzij!

NELSON MANDELA

Gisteren zag ik op teevee de film Nelson Mandela. Een prachtfilm. Vele gedachten kwamen in me op. Een grote geest, Nelson Mandela, die weerstand wist te bieden tegen de haat, tegen de wraak, oog om oog tand om tand. Hij had een ander beeld voor ogen, een vreedzaam welvarend land. Of zijn droom is uitgekomen blijft de vraag, maar zeker is dat hij veel bloedvergieten heeft voorkomen.

Hij verstootte zijn vrouw, Winnie Mandela, omdat die juist opriep tot wraak voor de vernederingen die zij had moeten ondergaan. Toch zullen ook andere gevoelens een rol gespeeld hebben. Haar gedrag als de vrouw van bleek uiteindelijk verre van onberispelijk te zijn geweest.

Het begin van de film vond ik eigenlijk het mooist. Nelson Mandela moest als advocaat de zwarte dienstbode verdedigen die van haar blanke mevrouw gestolen zou hebben. In plaats van luid verkondigend een betoog op de zetten over klassejustitie, simpelweg vernederde hij die blanke mevrouw De Kock door haar zoetsappig te vragen of die smerige onderbroek van zijn cliënte soms van haar was. Daar was geen kruid tegen gewassen. Mevrouw De Kock had geen weerwoord en nadat de moeilijk kijkende blanke rechter haar geen hulp kon bieden werd het haar te veel en verliet zij de zaal.

Afgezien van de gewelddadige opstand met de aanslagen tekent dit de man. Hij liet zien wat de waarde is van de wet. Er zijn niet velen die dit kunnen. Mandela had op te boksen tegen het vooroordeel dat nikkers kaffers zijn. Hij heeft het roer om kunnen gooien door zijn aanpak, die uiteindelijk wereldwijd, maar ook binnenslands bij de weldenkende blankies respect afdwong. President De Klerk zag het onhoudbare in van het vechten tegen die behendige zich niet provoceren latende dispuutheld.

Toch komt ook de blanke president van het gerechtshof in beeld, die Mandela en de andere kopstukken van het ANC niet tot de doodstraf veroordeelde. Dat was onder de omstandigheden van toen een moedige stap. Hij moet geweten hebben dat het hem niet in dank zou worden afgenomen. Hij ging in tegen het verkrampte, zette de deur op een kier die uiteindelijk zou openbarsten.

ONTGROENING

Het ancien régime van vòòr de Franse revolutie kenmerkte zich door gesloten gemeenschappen, nepotisme, gildes, klassenjustitie, oligarchie, monarchie. Kortom een weinig transparante maatschappij. Toch slaagde de initiatiefrijke vrije mens erin zijn stem te laten horen, wat leidde tot de Franse revolutie. Maar het duurde nog bijna twee eeuwen voordat het gezag werkelijk aan gruzelementen werd geslagen. Dat gebeurde met de studentenopstanden in mei 1968 in Parijs, in augustus 1968 in Amsterdam, de Maagdenhuisbezetting en ook in andere Europese steden. De studentencorpora ontkwamen er niet aan. In Groningen voegden het mannelijke Vindicat atque Polit en het vrouwelijke Magna Pete zich samen. In het bedrijfsleven ontstonden ondernemingsraden.

Wij leven anno 2017. Vreemd genoeg doen zich juist nu weer ernstige ontgroeningsincidenten voor, die veeleer lijken op de mores binnen 19-eeuwse Duitse studentencorpora, waarbij de Mensur, een lidteken in het gezicht door een degenhouw, het ereteken was waarmee in de verdere carrière deuren geopend konden worden. Ik herinner mij mijn eigen ontgroening in 1964 en het Dachautje spelen in Amsterdam en Tres faciunt collegium (de roetkapaffaire in Utrecht) niet ver achter ons lagen. We werden kaal geschoren, droegen een strikt voorgeschreven tenue van colbert met vest en das, broek met omslagen. Het strikken van de das zoals toegepast door de zoon van Donald Trump zou een regelrechte grond tot verwijdering hebben gegeven. Er werd aan jasjes getrokken en geduwd, je viel in bierplassen met zaagsel en zag er niet uit. Ik herinner mij een feut die onder een autobus kwam. Altijd gebeurde er wel iets, maar geen doden gelukkig dat jaar. Al vond ik wel dat het verblijf op de sociëteit meer risico inhield dan de twee jaar militaire dienstplicht die ik er op had zitten.

Toch was voor mij die groentijd minder onrustbarend dan wat ik er nu in media over verneem. Een liter jenever drinken, op iemands hoofd staan, bangalijsten (moet dat niet bunga! bunga! zijn, het geliefkoosde tijdverdrijf van Sylvio Berlusconi?) In mijn tijd was er geen sprake van zwijgcontracten met een boete van € 25.000. Afgezien van de ongeldigheid van deze contracten (strijdig met de goede zeden en de openbare orde, art. 3:40 lid 1 BW) tekent het de sfeer. Ze zijn niet te vergelijken met de zwijgplicht in de uitoefening van een dienstbetrekking, het verschoningsrecht van een geestelijke, arts, advocaat en notaris. Naar mijn mening ook niet met het actusgeheim van destijds, dat door Jelle Troelstra tijdens een debat in de Tweede Kamer der Staten Generaal werd gebroken en hij werd geroyeerd als Vindicat reünist.

Wat valt er te zeggen vóór die zwijgplicht? Ik zou zeggen, op zijn best een drempel voor kwaadwillenden die een verkeerde uitleg aan een en ander willen geven. Maar het weegt niet op tegen het risico van de verkeerde elementen die menen straffeloos hun gang te kunnen gaan.

Nu ontving ik als oud-lid een brief van de Senaat Derksen van Vindicat waarin men zich aangedaan toont en verslag wordt gedaan over hoe de groentijd 2017 moet verlopen. Ik weet niet of men zich aangedaan voelt door het leed van de slachtoffers dan wel door de media die over Vindicat zijn heen gevallen. Dat komt door de halfslachtige wijze waarop de daders zijn aangepakt, eigenlijk niet zijn aangepakt, zoals ik het verloop van de kwalijke gebeurtenissen heb begrepen. Natuurlijk is men pas schuldig als er een veroordeling wordt uitgesproken. Maar het kan niet zo zijn dat een uitslaande brand alleen door de krant wordt gemeld als het op de telex is bevestigd. Als iemand meent op het hoofd van een feut te kunnen staan is op dat moment een trap in zijn ballen het juiste antwoord, alsmede hardhandige verwijdering, bij voorkeur ten aanschouwe van het aanwezige feutendom. In mijn tijd heb ik het meegemaakt dat te overijverige kroegcommissarissen door hun voorgangers tot de orde werden geroepen. Zo wordt er een natuurlijk gezag geschapen. De papierwinkel erna doet de rest.

Jacqueline Sauvage

In Frankrijk is Jacqueline Sauvage wegens moord op haar man Norbert Marot, die zij op 10 september 2012 met een jachtgeweer in de rug had geschoten, tot tien jaar gevangenisstraf veroordeeld, zowel in eerste instantie als ook in hoger beroep. Evenwel op 28 januari 2016 heeft François Hollande haar gratie verleend en is zij onmiddellijk in vrijheid gesteld. Haar zaak had in Frankrijk veel media aandacht gekregen, met name van vrouwenbewegingen die streden tegen la violence conjugale, het huiselijk geweld door mannen. Bekende figuren als de actrices Eva Darlan en Anny Duperey, de vrouwelijke burgemeester van Parijs Anne Hidalgo, de politici Daniel Cohn-Bendit en Jean-Luc Melanchon ondersteunden het verzoek om gratie. Volgens haar eigen zeggen had Jacqueline Sauvage meer dan 20 jaar geleden onder de tirannie van haar echtgenoot. Na haar vrijlating verscheen Jacqueline Sauvage op de tv vergezeld van haar beide advocaten om haar verhaal te doen in het avondjournaal. Deze 70-jarige vrouw zag er vooral opgelucht, zelfs wat opgeruimd uit, zeker niet uit als een vrouw die zolang onder huiselijk geweld had geleden.

Tot mijn aanvankelijke verbazing zette mijn gesprekspartner grote vraagtekens bij deze gratieverlening. Toch begreep ik wat ze bedoelde. Die vrouw had haar man in de rug geschoten, kennelijk op een onverdacht moment, in koelen bloede. Die meer dan 20 jarige mishandeling was geen rechtvaardiging. Zij had bij haar man weg kunnen gaan, steun zoeken bij hulpverleners. Als haar daad gerechtvaardigd zou worden liepen de levens van veel mannen gevaar. Zo moesten ook de rechtbank en in hoger beroep het gerechtshof geoordeeld hebben. Maar was het niet zo dat een vrouw die leeft onder de terreur van een man het idee krijgt zolang hij leeft is mijn leven niet zeker? Kortom moord als légitime défense, gerechtvaardigde verdediging. Waar kan zo’n vrouw heen met haar kinderen? Justitie kan de man straffen en een enkelband laten dragen. Maar tegen vastbesloten types die zich zo hun speelgoed ontnomen zien is weinig kruid gewassen. Zo moeten ongeveer de bekende figuren die de media aandacht ontketenden en 340 000 handtekeningen voor haar vrijlating wisten te verzamelen erover gedacht hebben.

Norbert Malot was zeker volgens getuigen een man met woedeuitbarstingen, rap met beledigingen en geneigd tot geweld, ook bang voor de justitie. Maar ook Jacqueline Sauvage schuwde het geweld niet. Getuigenissen meldden dat zij aan een man een oorvijg had uitgedeeld en dat zij het liefje, de maitresse van haar man destijds, opjoeg met een jachtgeweer naar het stadhuis. Het gevangenispersoneel beoordeelde haar als gemeen, méchant, en autoritair. Volgens de openbare aanklager was zij een vrouw met karakter, intelligent, een vrouw die altijd in het transportbedrijf van haar man gewerkt had, ze kon haar woordje doen, zich wreken op het liefje van haar man, haar buurvrouw beledigen en ze gaf er blijk van in staat te zijn tot geweld. Het medisch onderzoek had niets laten zien van mishandelingen die zij beweerde te hebben geleden. Ook de buren hadden nooit mishandelingen bij de vrouw opgemerkt. De dochters ondersteunden het verhaal van hun moeder, maar hun constateringen werden niet gestaafd met feiten. Verschillende getuigen, waaronder de broer van Jacqueline Sauvage, bevestigden dat zij nimmer de beweerde mishandelingen door Norbert Malot hadden gezien. Op 10 september 2012, de dag van de moord, hadden Jacqueline Sauvage en haar man ’s ochtends onenigheid over hun transportbedrijf. Om 13.30 uur zou ze zijn gaan slapen. Om 16.00 zou ze plotseling gewekt zijn door haar man om eten te maken. Hij zou haar toen hebben bedreigd, geslagen en een ketting van haar hebben afgerukt. Behalve een snee op haar lip kon het medisch rapport geen andere sporen van geweld op haar lichaam aantreffen. Voor de geplande middagslaap van vijf uur zou ze medicijnen hebben ingenomen. Echter het medisch onderzoek trof geen sporen van medicijngebruik aan. In het huis van bewaring had ze verklaard naar beneden te zijn gegaan om patronen voor haar geweer te halen. Voor de rechtbank verklaarde ze de patronen uit haar zakken te hebben gehaald, overgebleven van een jachtpartij. Zij zou om 16.00 uur de schoten hebben gelost, dus kennelijk vrijwel direct nadat ze door haar man gewekt was. Echter de schoten waren door de buren gehoord om 19.20 uur. Bovendien verklaarde een buurvrouw Norbert Malot die middag nog om 17.30 te hebben gezien. Jacqueline Sauvage beweerde de drie schoten gelost te hebben met de ogen dicht, wat vreemd is voor een ervaren jaagster, welke zij was.

De behandeling in de media en de gratieverlening door François Hollande hebben de woede gewekt van advocaten, magistraten en rechtsfilosofen. De advocaat Régis de Castelnau hekelt de cultus van ‘onschuldige schuldigen’ georkestreerd door de media, als de kippen erbij om justitiële beslissingen te bestrijden zonder de moeite te nemen de juridische dossiers te lezen. Hij beschouwt de gratieverlening als een belediging van de onafhankelijke rechtspraak. De advocate Florence Rault, gespecialiseerd in zaken van sexueel misbruik van minderjarigen, wijst eveneens de media behandeling af met het oogmerk het feminisme te steunen dat zich ziet als slachtoffer en zo bevestigd te krijgen de onmogelijkheid van geweld door vrouwen. Zij wijst op de afwezigheid van een medisch rapport dat de beweerde mishandelingen aantoont. Zij verbaast zich over de aantijgingen van de drie dochters over het sexueel misbruik door hun vader, die ze waren vergeten maar zich na dertig jaar plotseling weer haarscherp kunnen herinneren. De magistraat Philippe Bilger noemt het onbegrijpelijk dat tijdens de 47 jaar van mishandeling er nimmer een reactie van Jacqueline Sauvage is gekomen. De filosoof Robert Redeker bestempelt de gratieverlening als een belediging van de democratie ingegeven door een ideologie van slachtofferschap. De filosoof Michel Onffray zet eveneens grote vraagtekens bij de gratieverlening, die justitiële beslisssingen terzijde schuiven, wat de weg opent naar een recht op zelfverdediging om naar eigen believen geschillen te vereffenen. De vereniging van de magistratuur toont zich verontwaardigd over de gratie, in weerwil van een dubbele veroordeling, zowel in eerste aanleg als in hoger beroep. Volgens de secretaris generaal Marie-Jane Ody wordt door de gratieverlening al het juridische werk uitgegumd. President Hollande had eerder een gedeeltelijke gratie verleend door een voorwaardelijke invrijheidstelling op gezag van de rechterlijke macht mogelijk te maken, welk verzoek daartoe door de rechter werd geweigerd. Marie-Jane Ody verzucht: ‘Alle dagen van het proces zijn naar de prullebak gegooid door een lid van de uitvoerende macht, die ingrijpt na slechts een comité van ondersteuning te hebben gehoord’. Zij pleit voor het schrappen van deze mogelijkheid van presidentiële gratieverlening, een overblijfsel uit het royalistische tijdperk, onverenigbaar met de democratie en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht.

Wat heeft president Hollande bewogen tot deze beslissing, welke inderdaad na kennisneming van de details strijdt met de wezenselementen van een behoorlijke rechtspleging? De feiten spreken in het nadeel van Jacqueline Sauvage. Haar zaak is niet te vergelijken met die van Alexandra Lange, die haar man doodstak terwijl hij bezig was haar te wurgen en Alexandra Lange werd vrijgesproken wegens légitime défense, het recht op zelfverdediging. De ondersteuning die Jacqueline Sauvage kreeg baseerde zich in haar geval op dat recht op zelfverdediging. Maar zij schoot haar man met drie kogels in de rug die ze beneden was gaan halen volgens haar verklaring in het huis van bewaring, maar die vanwege een vorige jachtpartij nog in haar zak zaten volgens haar verklaring tijdens het proces. Een presidentiële gratieverlening lijkt tot de gerechtvaardigde mogelijkheden te behoren na een juridische blunder, zoals in het geval van Massimo Carlotto in Italië.

In 1976 ontdekt Carlotto het levenloze lichaam van een jonge vrouw. Voordat hij het weet, wordt hij gepromoveerd van getuige tot verdachte en moordenaar. Dat Carlotto lid is van een extreem-linkse groepering is reden genoeg om hem maar meteen schuldig te verklaren. Na een eerste veroordeling weet Carlotto het land te ontvluchten, eerst naar Parijs, en later naar Mexico. Wanneer hij besluit zijn vluchtelingenstatuut om te zetten in een vast verblijf, zij het onder een valse naam, wordt hij verraden door zijn advocaat en het land uitgezet. Ironisch genoeg komt Carlotto, terug in Italië, tot de vaststelling dat niemand naar hem op zoek is. Pas na dertien dagen wordt ergens een aanhoudingsbevel uit een lade opgedoken, en verdwijnt Carlotto terug achter de tralies. Er volgen zeven jaren van rechtszaken, brute pech en juridische blunders, alvorens Carlotto gratie wordt verleend door president Scalfaro.

In het geval van Jacqueline Sauvage lijkt daar geen sprake van te zijn. De ondersteuning van Jacqueline Sauvage berust op stemmingmakerij. François Hollande moet zich daarvan bewust zijn geweest. Anders is hij geen knip voor de neus waard. Er moeten andere overwegingen zijn geweest. Zal hij gedacht hebben de geschiedenis te kunnen ingaan als François le Juste, Frans de Rechtvaardige, na een mislukt presidentschap? Of heeft hij zich echt laten overmannen door weeklagende vrouwen, geen raad wetende met hun lotsbestemming? Helaas voor François Hollande ben ik bang dat zijn grootse gebaar gevoegd moet worden bij die andere die hem steeds verder hebben doen wegdrijven van het beeld dat hij het aantreden van zijn presidentschap voor ogen had, gelet op de woorden van destijds. Of wist hij toen ook al dat zoiets onhaalbaar was, maar hij het sprookje nog wel vijf jaar lang voor zich kon blijven uitschuiven?